Nhạc Việt on trend: Lọt thỏm giữa dàn "anh trai"
Chưa khi nào, bảng xếp hạng trending trở nên sôi động và áp đảo với sự hiện diện của hai game show ca nhạc hàng đầu. Rất nhiều nghệ sĩ trẻ cho ra mắt các sản phẩm hấp dẫn nhưng không thể "chen chân" đứng vào tốp đầu bởi gần như người hâm mộ chỉ quan tâm tới các "anh trai"!
Sức nóng của truyền hình thực tế
Format của "Anh trai say hi" (viết tắt ATSH) và "Anh trai vượt ngàn chông gai" (viết tắt ATVNCG) kết hợp giữa reality show và game show, một mặt là các cuộc tỷ thí đã được ghi hình có sự dàn dựng, mặt khác vẫn khai thác đời sống của các anh trai trong việc tập luyện, tham gia các thử thách. Chính sự đa dạng và gần gũi này, vừa đáp ứng nhu cầu thưởng thức âm nhạc vừa làm thỏa mãn trí tò mò của khán giả khi theo dõi thần tượng của họ tương tác, góp phần đưa hai game show này nổi bật lên hẳn trong giai đoạn ra mắt từ tháng 6 đến thời điểm hiện tại. Dù chất lượng, góc độ nghệ thuật của hai chương trình hoàn toàn khác nhau nhưng đã chiếm gần hết sức hút của người hâm mộ, điều chưa từng xảy ra với game show tương tự trước đó là "Chị đẹp đạp gió rẽ sóng", "The Masked Singer"...
Thống kê trên các nền tảng nghe nhìn, cả ATSH và ATVNCG đều có tổng lượt xem trên 1 tỷ views, mức độ thảo luận đo lường bởi KOMPA và Socialite luôn vượt 50k bình luận của mỗi anh trai từ các trang mạng xã hội. Điều này cho thấy cả hai chương trình thật sự tạo được "nhiệt", bỏ rất xa các chương trình giải trí ra mắt cùng thời điểm và có thương hiệu, truyền thông nhất định. Vậy thì các chương trình này có gì? ATVNCG quy tụ 33 gương mặt anh tài từ mọi độ tuổi, thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau với thông điệp được nhà sản xuất đề ra là "truyền cảm hứng". Bởi trong ATVNCG, hơn một nửa anh trai đều là những người không chuyên nghiệp ca hát, họ xuất thân làm vận động viên, MC... và có những hạn chế nhất định ở vai trò một người trình diễn - performancers. Biết rõ yếu điểm này, ATVNCG tập trung khai thác sân khấu, với những stage trình diễn đậm chất nghệ thuật, thấy rõ dụng ý và bàn tay của đạo diễn dàn dựng.
Chưa kể, để khai thác tối đa yếu tố nhìn, ATVNCG cũng lựa chọn các bản mashup kết hợp từ hai ca khúc để tạo ra một câu chuyện, mang tính chất kịch nghệ và điều này phần nào khiến khán giả choáng ngợp bởi mức độ "chịu chơi" của ekip sản xuất cũng như các anh trai dù đôi khi không phải sở trường của họ. Tuy sở đoản, song nhờ cộng hưởng phần âm nhạc được hòa âm bởi SlimV - một "phù thủy" trong làng nhạc Việt, và các yếu tố đến từ chính các anh trai - những nghệ sĩ lớn như NSND Tự Long hay danh thủ Hồng Sơn... ít nhiều mang tới tinh thần truyền cảm hứng, giàu biểu tượng quý ông ở mỗi màn trình diễn. Nhờ đó, ATVNCG tạo dấu ấn đặc trưng riêng, thường được người hâm mộ ví von là một sân chơi có tính hàn lâm, chiều sâu.
Công bằng mà nói, ATVNCG gần như đã có thể "một mình một cõi", có nhiều cái tên vừa bảo chứng độ rating (như Soobin Hoàng Sơn), vừa bảo chứng độ nhận diện (như Bằng Kiều, (S)TRONG Trọng Hiếu)... thế nhưng nhìn lại hành trình ba tháng, ATVNCG chưa lần nào đạt tới vị trí quán quân trên bảng xếp hạng trending của Youtube dù có những lúc các tập phát sóng của chương trình đều nằm tốp đầu, chia nhau nhiều vị trí cao. Yếu điểm lớn nhất của ATVNCG có lẽ nằm ở chính những anh trai không phải ca sĩ chuyên nghiệp, sự góp mặt của họ vừa tạo điểm nhấn nhưng cũng đồng thời dễ khiến cho các phần trình diễn thiếu sự đồng đều, thậm chí mang nặng yếu tố hài kịch, đôi lúc còn khiên cưỡng. Thêm một điểm khiến các phần trình diễn của ATVNCG tuy choáng ngợp nhưng không có yếu tố "nghe đi nghe lại" là vì nó được dàn dựng dài dòng, một số bản mashup thiếu độ chuyển mượt mà và cũng chính vì những giọng ca không chuyên làm giảm đi chất lượng "nghe" cần thiết.
Ở khía cạnh ngược lại, ATSH ra mắt gần như song song, lại có format khác biệt hơn khi đã khẳng định ngay từ đầu, chương trình sẽ tạo ra một boyband, dĩ nhiên cách thức hoạt động của boyband này vẫn còn là một dấu hỏi. Song từ dàn anh trai được mời tham gia, dễ nhận thấy ATSH tiên quyết chỉ chọn những ca nhạc sĩ đang có độ phủ sóng tốt, viral mạnh, hoặc một vài gương mặt diễn viên có khả năng ca hát và vũ đạo song số lượng này rất ít, gần như không tác động nhiều tới các phần trình diễn. Rõ ràng, ATSH nhắm vào đối tượng trẻ hơn, tiệm cận với bảng xếp hạng Trending trên Youtube và việc chương trình này thành công là điều hiển nhiên. Gần như toàn bộ các tập phát sóng có nội dung trình diễn âm nhạc đều giữ vị trí số 1, đến tuần thi thứ 2, các bài hát trong show mới bắt đầu "lăn bánh" trên bảng xếp hạng Trending, thậm chí có lúc vượt qua cả tập phát sóng chính.
Rất dễ kể đến một loạt bản hit đến từ ATSH mà bạn có thể nghe ở bất kì quán cafe nào, bao gồm "Ngáo Ngơ", "Catch Me If You Can", "Hào Quang", "Trói Em Lại", "Regret"... cho thấy chương trình đã tạo ra hơn một bản hit, điều cần phải ghi nhận vì so với các show về ca nhạc trước đó, chỉ cần một bản hit đã gọi là thành công, như trường hợp "Anh" của Uyên Linh trong "Chị đẹp đạp gió rẽ sóng", hay "Anh Chưa Thương Em Đến Vậy Đâu" của "The Masked Singer" mùa 1, và "Khóa Ly Biệt" của Anh Tú trong "The Masked Singer" mùa 2... Riêng show ATVNCG cũng may mắn có bài hát quốc dân "Trống Cơm" làm điểm nhấn thông qua trình diễn giàu cảm xúc của Soobin, Cường Seven và NSND Tự Long.
Nhìn chung, khi cả hai chương trình có độ nhận diện cao cùng lúc phát sóng, được nhiều người hâm mộ đủ mọi lứa tuổi theo dõi, thì việc nó tạo nên làn sóng giữa thị trường nhạc Việt là điều dễ hiểu. Nói khán giả chỉ bận tâm tới game show mà bỏ quên VPOP thì không đúng, vì thực tế ATSH có những cái tên đang thức thời như HIEUTHUHAI, Rhyder hay những gương mặt "Underground" như Wean, HurryKng, Negav... kể cả các tiềm năng mới toanh như Dương Domic, hoặc đã có lượng fans nhất định như Đức Phúc, Erik, Quân A.P... Có chăng, những người đứng sau ATSH quá khôn ngoan khi họ gần như "thâu tóm" lượng ca nhạc sĩ trẻ giàu chất xám, trong khi người hâm mộ đặc biệt là gen Z thì luôn nhiệt tình với chính thế hệ của họ.
Cuộc chơi thuận chiều
Trước khi ATSH và ATVNCG áp đảo Top Trending của Youtube, Lou Hoàng có lẽ là gương mặt may mắn nhất khi cho ra mắt "Ngày Đẹp Trời Để Nói Chia Tay" mang âm hưởng retro, ngay sau khi hai chương trình vừa phát sóng. Ca khúc đánh dấu sự trở lại với làng nhạc của Lou Hoàng gây bất ngờ khi nhanh chóng giành hạng nhất trên Top Trending với lượt xem tính đến hiện tại đã 49 triệu views, sau hơn hai tháng phát hành. Lou Hoàng cũng là anh trai đầu tiên nói lời chia tay ATSH nhưng thành tích nhận lại từ ca khúc trên có lẽ là món quà đẹp nhất mà ekip của Lou Hoàng có thể nhận. Tuy nhiên ngay sau Lou Hoàng, một loạt sản phẩm âm nhạc khác bắt đầu đối diện với độ hot của ATSH và ATVNCG.
Trong số đó, chật vật nhất có lẽ là Amee và mini-album - "MộngMee", sau hai năm vắng bóng thị trường âm nhạc. Amee không hẳn là cái tên nổi bật, tuy nhiên album đầu tay của cô tạo hiệu ứng không nhỏ với nhiều ca khúc ghi được ấn tượng với khán giả gen Z. Trong khi việc phát hành sản phẩm có concept của một nghệ sĩ trẻ như Amee là điều đáng ghi nhận, không khó nhận ra lần trở lại này gặp rủi ro nhiều hơn may mắn. Trong khi tổng thể "MộngMee" thiếu sự mẫn cảm, đáng yêu... ca khúc chủ đề "Mộng Yu" kết hợp cùng MCK cũng không tạo được nhiều bất ngờ so với các sản phẩm trước đây, nếu ra mắt ở giai đoạn thấp điểm, Amee có khả năng leo lên vị trí Top Trending, nhưng khi phải đối đầu với ATSH và ATVNCG, "Mộng Yu" ngậm ngùi đứng ngoài vị trí Top 3, và dù nỗ lực nằm trong bảng xếp hạng khá nhiều tuần, ca khúc không thể đạt thành tích cao hơn, và hiện đã rời khỏi Top Trending.
Nhiều người tiếc nuối cho Amee bởi cô "mất tích" khá lâu, nên khi trở lại với âm nhạc, dù có sự chuẩn bị bài bản, song cần một thời điểm phù hợp, thuận lợi hơn. Ngoài ra, người hâm mộ cho rằng trong tổng thể album thứ hai, "Miền Mộng Mị" được đánh giá là bắt tai hơn so với "Mộng Yu", nên ít nhiều không đạt thành tích như mong muốn. Thậm chí ở bảng xếp hạng truyền thống là Làn Sóng Xanh, cái tên của Amee cũng mất hút. Một sự trở lại đáng tiếc cho một giọng hát trẻ từng được đề cử Cống Hiến 2021.
Tuy nhiên không thể vì sự nóng của ATSH và ATVNCG mà các nghệ sĩ Việt chùn bước, họ vẫn theo kế hoạch có sẵn để ra mắt các sản phẩm âm nhạc đã ấp ủ. Trong số này có Đen với "FRIENDSHIP" hợp tác cùng Friends, nhưng trái ngược với các lần phát hành ca khúc mới trước đây, lần này Đen cũng mất hút giữa làn sóng các anh trai. Theo sau đó là MONO với "Đi Tìm Tình Yêu", dù đã "được" tạo sự chú ý một cách không cần thiết với câu chuyện xoay quanh đàn chị Phương Thanh, nhưng đến hiện tại "Đi Tìm Tình Yêu" chỉ giữ vị trí thứ 9 sau hai tuần ra mắt, và "vắng bóng" trên bảng xếp hạng Làn Sóng Xanh. Trên Zing và iTUNES, số phận của ca khúc mang âm hưởng funky "Đi Tìm Tình Yêu" có vẻ khả quan hơn song đây không phải những bảng xếp hạng được phần lớn người hâm mộ quan tâm.
Mono vẫn có nhiều điều hứa hẹn, tuy nhiên dường như sau album đầu tay với loạt siêu hit, cái tên Mono đang "nguội" dần bởi không có nhiều điểm chạm với người hâm mộ. Nhiều người còn cho rằng Mono nên tham gia các chương trình như ATSH và ATVNCG để "hâm nóng" tên tuổi nếu không muốn làm cái bóng của anh trai. Nhắc tới Mono, không thể kể đến Sơn Tùng M-TP, người vừa có bản hit "Đừng Làm Trái Tim Anh Đau" liên tục trụ hạng 1 trên Làn sóng xanh nhiều tháng, trước khi bị các ATSH chiếm "sóng". Rõ ràng, "Đừng Làm Trái Tim Anh Đau" thành công là có lí do bởi giai điệu vui tươi, bắt tai, cùng việc chọn đúng thời điểm ra mắt đã mang lại vị thế khó phủ nhận của Sơn Tùng M-TP. Nếu "Đừng Làm Trái Tim Anh Đau" phát hành vào thời điểm cực nóng của ATSH và ATVNCG, tình thế có thể khó đoán.
Một trong những đại diện thú vị của dòng nhạc Indie Pop là Vũ, với "bình yên" kết hợp với Binz, hiện đang giữ vị trí số 5 trên Top Trending, Top 5 trên Spotiry Viet Nam và số 5 trên Làn sóng xanh, một thành tích đáng chú ý. "bình yên" nằm trong album thứ ba của Vũ có tên "Bảo Tàng của Nuối Tiếc", đồng thời cũng nằm trong chuỗi dự án âm nhạc bao gồm tour diễn trong tháng 10 tới đây. Có thể nói, với lần tái xuất âm nhạc này, Vũ sẽ dễ dàng có thành tích cao hơn nếu như chỉ phải "đấu" với các nghệ sĩ đơn lẻ. "bình yên" mang phong cách chilli Pop, dễ chịu với thông điệp thư thả, bình yên, có thể tiếp cận đối tượng khán giả riêng yêu thích phong cách nhạc không theo trend, không xô bồ, vội vã.
Một số sản phẩm ra mắt "im ắng" thời điểm này còn có "Đêm" của Thịnh Suy, tân binh Yason Lei với "Mùa Hạ Cuối Cùng", "Bát Cơm Mặn" của Orange, "Phù Hộ Cho Con" của 24K.Right... tất cả đều bị hiệu ứng của ATSH và ATVNCG làm cho lu mờ. Công bằng mà nói, đây không phải là những cái tên dễ lọt Top Trending nhưng nếu có một không gian nhất định thì các sản phẩm của họ sẽ tỏa nhiệt rộng hơn so với hiện tại. Đầu tháng 9, người hâm mộ chứng kiến sự trở lại của Phùng Khánh Linh, cái tên không lạ cũng chưa quen của V-Pop. Sau khi gây ấn tượng với phong cách Citypop trong album "Citopia" ra mắt hồi 2022, Phùng Khánh Linh được đánh giá là cái tên triển vọng bởi hướng đi chuyên nghiệp, ẵm ba đề cử Cống Hiến. Thậm chí, tại thị trường châu Á, cụ thể là Nhật, một vài cây bút phê bình đã dành thiện cảm cho "Citopia" với loạt ca khúc dễ nghe như "Quý Cô Say Xỉn", "Căn Gác Mùa Hè"...
Khi xu hướng dark pop trở nên thịnh hành, Phùng Khánh Linh cũng nhanh chóng bước vào guồng quay, bằng việc cho ra đời album phòng thu mới dự kiến trình làng đầu năm 2025. Phùng "đánh tiếng" bằng ca khúc chủ đề "Ước Anh Tan Nát Con Tim" theo thể loại pop rock, với hình tượng thay đổi hoàn toàn, khiến người hâm mộ bất ngờ. Thay vì khoác lên màu hồng lãng mạn như "Citopia", lần này Phùng Khánh Linh sử dụng gam màu trầm cùng tạo hình ma mị. Đáng tiếc, sự xuất hiện bài bản của cô cũng không tạo cú đột phá giữa thời buổi người người nhà nhà đang tập trung vào chặng đua nước rút của cả ATSH và ATVNCG. Hiện tại, trên bản đồ Top Trending, chỉ có Negav và "Mình Anh Thôi" đứng vị trí đầu tiên, sau khi đẩy loạt sản phẩm "nặng kí" xuống vị trí thấp hơn. Negav cũng là anh trai có mặt trong chung kết của ATSH và là hiện tượng hiếm hoi, vừa ra mắt MV mới ngay lập tức tạo được dấu ấn.
Trước "Mình Anh Thôi", Negav được biết đến là thành viên của tổ đội GERDNANG (gồm HIEUTHUHAI, HurryKng...) và ít được đánh giá cao dưới vai trò ca sĩ solo. Kể từ sau khi tham gia ATSH, cái tên Negav bắt đầu phủ sóng bảng xếp hạng Top Trending với 4 bài hát nhóm đạt vị trí Top 1 - một thành tích đáng nể. Thừa thắng xông lên, ngay trong giai đoạn chạy đua phiếu vote của người hâm mộ, Negav củng cố sức hút bằng việc cho ra "Mình Anh Thôi" - ca khúc theo phong cách RnB bắt tai, tiết tấu vừa phải, dường như là "món ăn tinh thần" mới mẻ ở thời điểm hiện tại. Bên cạnh Negav, còn có một thành viên khác trong ATSH ra nhạc là Wean và "Thờ ơ", dù ca khúc này không có vị trí quá cao nhưng cũng là lần hiếm hoi gương mặt Indie như Wean có cơ hội "chen" vào Top Trending. Như vậy, không thể không phủ nhận chính những ATSH và ATVNCG là bàn đạp đủ tốt để các nghệ sĩ trẻ tìm thấy bản ngã và cơ hội tỏa sáng.
Hiện, thị trường nhạc Việt đang có dấu hiệu chững lại, khi một số nghệ sĩ quyết định dời các dự án âm nhạc bao gồm Hà Hồ, Low G, tlinh..., phần vì ngại đụng độ ATSH và ATVNCG nhưng phần quan trọng hơn là lựa chọn thời điểm thích hợp, khi câu chuyện bão lũ vẫn còn đang đè nặng lên mọi bản tin hàng ngày, ít nhiều tác động tới đời sống tinh thần nói chung.
