Tại sao phụ nữ dễ mắc trầm cảm hơn đàn ông?

Đại dịch Covid-19 đã làm trầm trọng các căn bệnh liên quan tới sức khỏe tinh thần bao gồm cả trầm cảm. Chúng ta nên quan tâm tới căn bệnh trầm cảm bởi chúng cho thấy bạn đang không cảm thấy hạnh phúc tại một thời điểm nhất định trong cuộc đời. Những cảm xúc không bao giờ nói dối. Hẳn đó cũng là cũng là một trong những nguyên nhân khiến phụ nữ vốn hay bị chi phối bởi cảm xúc và dễ có khả năng trải qua trầm cảm.  

Trải qua 2 năm đại dịch, trầm cảm dần trở thành một đề tài được nhắc đến thường xuyên hơn trước. Bất kì ai cũng có thể mắc trầm cảm và xảy ra trong nhiều bối cảnh sống khác nhau. Chúng ta cũng biết trầm cảm không đơn thuần là “căn bệnh nhà giàu" xảy ra ở thành thị hoặc các đất nước phát triển mà xuất hiện bất kỳ nơi nào trên thế giới. 

Thực tế là một người có thể đối mặt với trầm cảm nhiều nhất một lần trong đời.Theo Psychologytoday, bạn có thể sẽ phải đối mặt với 15% khả năng phát triển trầm cảm trong cuộc đời của mình và 5% là bạn sẽ bị tổn thương bởi căn bệnh này. Tỉ lệ này ở nữ giới có thể cao hơn ở nam giới. 

Những nghiên cứu từng được thực hiện cho thấy phụ nữ dễ mắc phải trầm cảm hơn đàn ông. Bên cạnh đó, tỉ lệ trầm cảm ở nữ giới trong một số nghiên cứu tại Mỹ và Châu Âu cũng cho thấy cao hơn, gần gấp 2 lần so với nam giới. Một nghiên cứu khác của Havard cũng gợi ý rằng phụ nữ thường gặp phải những lạm dụng về cơ thể và tinh thần hơn đàn ông và những lạm dụng này có liên kết tới việc phát triển thành các căn bệnh rối loạn lo âu.  

Trong khi có rất ít số liệu được ghi nhận tại Việt Nam và Châu Á. Tại Việt Nam, tỉ lệ trầm cảm ở nữ giới được biết đến nhiều hơn cả là trầm cảm sau sinh với con số là 33% so với trung bình thế giới. 

Vậy tại sao phụ nữ dường như trải nghiệm nhiều lo âu hơn đàn ông? Các bằng chứng nghiên cứu cho thấy nguyên nhân dẫn tới trầm cảm không đơn giản, đó là những sự khác biệt trong sự biến động hormone một cách mạnh mẽ của nữ giới qua những cột mốc khác nhau trong cuộc đời. Nhưng hormone một mình không gây ra trầm cảm. Sự khác biệt về mặt sinh học rõ ràng đóng vai trò quan trọng trong việc giải thích sự khác biệt này, nhưng kỳ vọng của xã hội, văn hoá, vai trò giới và việc đàn ông ít khi tìm tới bác sĩ tâm lý cũng là những nhân tố tác động tới sự khác biệt về tỉ lệ trên.

Phụ nữ được mong đợi sẽ làm tốt trong cả công việc lẫn việc chăm sóc gia đình và nuôi nấng con cái. Ngay cả khi có sự giúp đỡ của người khác trong việc chăm sóc con cái thì phụ nữ được cho là vẫn dành nhiều thời gian trong việc nuôi nấng con cái hơn so với đàn ông. 

Trong khi đó môi trường việc làm ở Việt Nam và ngay cả ở phương tây vẫn còn nhiều điểm bất lợi cho phụ nữ phát triển sự nghiệp sau khi có con. Thời gian làm việc cố định 8 tiếng một ngày có thể tạo nhiều áp lực lên một người mẹ vừa mới sinh con và nuôi con bằng sữa mẹ. Bên cạnh đó, làm việc đa nhiệm và “tung hứng” liên tục giữa công việc và nuôi dạy con cái khiến phụ nữ trở nên khó cân bằng và kiệt sức. Chúng ta đã quen thuộc với khái niệm kiệt sức công việc (Job Burnout) thì giờ đây Cha mẹ kiệt sức (Parental Burnout) cũng không còn là một điều lạ lẫm, trong đó những người mẹ làm việc (working mom) thường là đối tượng dễ gặp phải tình trạng mệt mỏi này. 

Những yếu tố tâm lý và trải nghiệm tiêu cực về cơ thể, cảm xúc, tinh thần cũng là một trong những nguyên nhân dẫn tới các căn bệnh rối loạn và lo âu, hay trầm cảm.

Phần lớn phụ nữ là nạn nhân trong các cuộc lạm dụng/ quấy rối về cảm xúc, cơ thể và tinh thần. Chúng ta đã quá quen thuộc với các vụ lạm dụng và quấy rối tình dục xảy ra với nạn nhân là phụ nữ. Bên cạnh đó phụ nữ cũng dễ bị tổn thương về mặt cảm xúc hơn trong một mối quan hệ tình cảm. Những trải nghiệm dù được chữa lành hay không thì đều có khả năng sẽ để lại những vết sẹo tinh thần và gia tăng khả năng sẽ mắc phải trầm cảm.