Art Talk: Họa sĩ minh họa Châu Trọng Hiếu và sự quan sát không ngừng nghỉ
Họa sĩ minh họa Châu Trọng Hiếu (Sith Zâm) là một trong những nghệ sĩ minh họa được quan tâm nhiều nhất hiện nay bởi phong cách đặc trưng, bay bổng với những ý tưởng. Hiếu là người thích quan sát và khám phá những chủ đề mình tiếp cận, với một chút ẩn dụ và sự hóm hỉnh không lẫn đi đâu được. Hiếu ngoài đời cũng vậy, hài hước và cởi mở, đôi khi mộng mơ như âm nhạc của John Lennon, lúc lại rất tỉnh khôn khéo lồng ghép những yếu tố truyền thống, văn hóa cả trong nước lẫn ngoại lai. L’Officiel Việt Nam đã có cuộc trò chuyện cùng họa sĩ minh họa sinh năm 1988 này về quá trình phát triển trong chính những sáng tác của mình.
Trong nhiều bài phỏng vấn, Sith từng nói mình luôn để tâm trí vận động. Anh có thể nói rõ hơn về điều này?
Với tôi, điều này tức rằng, mình phải luôn trong tâm thế học hỏi và tiếp thu. Đó chính là ý nghĩa của việc “chuyển động” của “tâm trí”. Là một người nghệ sĩ sáng tạo, bạn phải không ngừng quan sát. Càng đi đây đi đó, càng nhìn ngược ngó xuôi, tôi lại thấy mình càng bé nhỏ. Điều đó thôi thúc một tâm hồn nghệ sĩ đầy kiêu hãnh phải luôn tiến tới bằng mọi giá. Có những điều trước đây là “chân ái” với Sith Zâm, nhưng dần sau này, mất đi giá trị ấn tượng ngày nào. Lúc đó, tôi biết, mình đã trưởng thành hơn trong chính khẩu vị bản thân.
Phong cách minh họa của Sith có vẻ khác với những họa sĩ minh họa cùng độ tuổi?
Ừm đúng rồi! Với Sith, tôi không thể sáng tạo ở mảng thiếu nhi. Phong cách của mình có thể miêu tả là erotic và impressionistic. Mỗi sản phẩm của tôi vì thế đều khiến mọi người có một góc nhìn hơi kì quái và có chút tăm tối nữa.
Xuyên suốt con đường sự nghiệp của mình, phong cách nghệ thuật này ở Sith có phần nào thay đổi hoặc đổi mới?
Có thể nói, phong cách cốt lõi mà Sith theo đuổi vẫn luôn như thế sau bao năm. Tuy nhiên, tôi dần có nhiều những nhận thức và trải nghiệm hơn, điều đó ảnh hưởng rất nhiều đến cách thức trình bày nghệ thuật ở Sith. Trước năm 2017, Sith chưa từng dùng màu cho tranh vẽ của mình. Từ khi còn 4 tuổi, Sith chỉ tập trung vào line art với các mảng, khối trên tranh, và không có sự can thiệp của bất cứ màu sắc nào. Chỉ từ 2017 trở đi, các màu sắc đa dạng mới bắt xuất hiện trên tranh vẽ của Sith. Thẳng thắn mà nói, tôi từng vẽ màu xấu nên không dám vẽ đó!
Khoảng thời gian trước 2017, Sith Zâm đã rất nổi tiếng trong cộng đồng với chính phong cách line art của mình. Chính sự nổi tiếng ấy đem lại cho tôi nhiều áp lực vô hình về việc cải tiến phong cách. Vốn là người yêu thích vẽ màu, mà lại có chân đi, Sith tìm thấy niềm cảm hứng rất lớn từ cách sử dụng màu sắc quá sức tinh tế từ những tác phẩm kiến trúc Ấn Độ. Chính sự thán phục đó cũng đặt cho Sith một câu hỏi vô cùng hệ trọng: “Chẳng nhẽ, Sith cứ phải tiếp tục vẽ trắng đen như vậy sao?” Và thế là, từ ấy, những bức tranh sắc màu đầu tiên được ra đời.
Với anh, đâu là hình tượng để lại nhiều cảm hứng nhất?
Sith vẽ cá rất nhiều. Có thể nói, hình tượng cá là một trong những niềm cảm hứng lớn của Sith trong sáng tác nghệ thuật. Tôi là một người rất thích nước; chính vì thế, tôi có cảm tình đặc biệt với hình tượng này. Có một người bạn từng bảo mình, khi một người có xu hướng thích nước, họ đang tìm về chính bản năng của mình. Sở dĩ như vậy, từ khi còn trong bụng mẹ, tất cả chúng ta đều phải sống trong môi trường ngập nước. Chính vì vậy, tìm về nước chính là tìm về cội nguồn, nơi ta cảm thấy thoải mái tột độ.
Ngoài ra, Sith cũng thích vẽ con người… khi họ không khoác trên mình quá nhiều đồ. Với Sith, đây là hình thái nguyên thủy nhất của con người và bộc lộ được đúng nhất bản chất của chúng ta. Chính vì thế, Sith luôn nhắc đến con người theo trạng theo một trạng thái như vậy.
Từ ngày bắt đầu mày mò với môn vẽ, Sith Zâm có bao giờ nghĩ mình sẽ có thể kiếm sống được từ nó?
Tất nhiên là không rồi. Những ngày đầu tập vẽ, Sith chẳng hề nghĩ đến chuyện tương lai. Tôi chỉ biết, đây chính là đam mê, và Sith muốn theo đuổi nó đến cùng. Vậy mới đúng là tuổi trẻ! Suốt quãng đường theo đuổi đam mê ấy, tôi đã nỗ lực rất nhiều. Mình dành 12-14 giờ đồng hồ mỗi ngày chỉ để vẽ và vẽ, trong suốt 7-8 năm liền. Tất cả chỉ để có được một Sith Zâm ngồi trước mặt bạn ngày hôm nay.
Nhưng với tính cách kỹ lưỡng của bản thân, Sith vẫn có kế hoạch dự phòng cho bước đường họa sĩ đầy cam go khi ấy. Tôi học thêm thiết kế đồ họa, với hy vọng có thể kiếm sống và nuôi dưỡng đam mê hội họa cháy bỏng. Thật may mắn, bây giờ chính đam mê cũng là công việc kiếm sống của Sith.
Đúng là chẳng ai liên tưởng đam mê đến chuyện tiền bạc. Vậy, bây giờ Sith Zâm đã kiếm được tiền từ đam mê, anh có bị đồng tiền chi phối nét vẽ của mình?
Thú thật là có, nhưng không nhiều. Với tư cách là một người cung cấp dịch vụ, Sith Zâm cần lắng nghe ý kiến của khách hàng. Chính vì thế, họ mới trả tiền cho tác phẩm của tôi. Việc của tôi chính là dung hòa phong cách riêng với những mong muốn của khách hàng, để cho ra thành phẩm hoàn thiện và ưng ý nhất. May mắn thay, khách hàng tìm đến tranh minh họa của Sith Zâm đều đến vì phong cách vẽ của tôi là chính, vì thế tôi cũng không thực sự phải thay đổi quá nhiều. Còn đối với tác phẩm cá nhân, Sith vẫn vậy, vẫn hoàn toàn “miễn nhiễm” với vấn đề tiền nong. Đó là nơi chốn thuần khiết nhất mà tôi có thể tự do bay nhảy với trí tưởng tượng này.
Khi không vẽ tranh, Sith thường làm gì?
Tất nhiên là đi du lịch, vì tôi có cái chân đi. Du lịch cho mình nhiều cơ hội mở mang tầm mắt, phục vụ cho công việc sáng tạo của Sith.
Anh thường quan sát và tìm kiếm điều gì ở những nơi mà anh đi qua?
Trước khi xách ba lô và đi, Sith luôn tìm hiểu rất kỹ về quốc gia mình dự định đến. Tôi có niềm yêu thích đặc biệt với những đất nước có nền văn hóa lâu đời, đặc biệt tham quan bảo tàng, nhìn ngắm kiến trúc. Đây chính là khoảnh khắc giúp tôi nhìn nhận rất nhiều “chân trời mới” về nghệ thuật. Và sau đó mới là con người, thành phố và nhịp sống.
Quốc gia nào cho anh nhiều ấn tượng nhất?
Tôi luôn dành một tình yêu đặc biệt với Ấn Độ. Khi nhìn ngắm một nền văn hóa đồ sộ vẫn còn nguyên vẹn sau ngần ấy năm, tôi thực sự choáng ngợp và thán phục. Vừa ngắm nhìn, vừa tự hỏi “Làm sao họ có thể phối màu hết sức tinh tế như vậy?” Và đó cũng chính là một bước ngoặt trong sự nghiệp họa sĩ của Sith – bắt đầu sử dụng màu sắc. Và tôi biết, đấy chính là thời điểm chín muồi cho một Sith Zâm hoàn toàn mới, tràn đầy màu sắc.
Cảm ơn anh vì những chia sẻ thú vị cùng L’Officiel Việt Nam.
Liêu Chưởng/Vân Anh
